Nöbetçi Eczaneler
Günümüzde internet, yalnızca bir araç olarak değil; aynı zamanda eğlence ve hobi amacıyla da sıkça kullanılmaktadır. Özellikle çocuklar ve ergenler, interneti çoğunlukla oyun oynamak ve sosyalleşmek için tercih etmektedir. Ancak ebeveynler, internetin hayatın tamamını kaplamaması ve uygun içeriklerle internette vakit geçirmeleri için denge sağlamanın yollarını araştırmaktadır. Nev Sağlık Grubu Klinik Psikoloğu Helin Ezgi Deniz, Bursada Bugün’e yaptığı açıklamada, “Burada mesele kontrol etmekten çok, doğru rehberlik sunabilmek” sözleriyle ebeveynlere önemli uyarılarda bulundu.
“MESELE DOĞRU REHBERLİK SUNABİLMEK”
Deniz, “Çünkü internet artık yalnızca bir araç değil; oyun alanı, sosyalleşme mecrası, öğrenme kaynağı, hatta kimliklerini denedikleri bir sahne. Dolayısıyla onu tamamen yasaklamak gerçekçi değil, sınırsız bırakmak da ciddi riskler içeriyor. Burada mesele kontrol etmekten çok, doğru rehberlik sunabilmek” açıklamalarıyla ebeveynlere önemli uyarılarda bulundu.
“NEDENLERLE AÇIKLAMAK ÖNEMLİDİR”
Çocuklara kısıtlamaktan çok sınırlar koyularak anlamlandırılması gerektiğine değinen Deniz, “Öncelikle, internet kullanımında sınır koymak ama bu sınırları anlamlandırmak gerekir. Çocuğa yalnızca “günde şu kadar saat kullanabilirsin” demek yerine, “Çok uzun süre ekranda kalmak gözlerini yorabilir, uyku düzenini bozabilir, dikkatini toplamanı zorlaştırabilir” gibi nedenlerle açıklamak önemlidir. Çocuk, kuralı sadece bir yasak değil, kendi iyiliğini koruyan bir düzen olarak gördüğünde uyum sağlaması daha kolay olur.
Ergenlik döneminde gençler özgürlük ve kontrol konularına çok duyarlıdır. Bu nedenle tamamen yasaklandığında genellikle gizli kullanım yolları bulurlar. Bunun yerine, onlara sorumluluk verip süreci birlikte yönetmek daha sağlıklıdır. Mesela “Bir hafta ekran süreni kendin takip et, sonra birlikte konuşalım” demek, hem gencin kendi davranışını fark etmesini sağlar hem de aileyle iş birliğini güçlendirir” şeklinde konuştu.
“EBEVEYNLERİN YAPACAĞI EN SAĞLIKLI ŞEY İÇERİKLERİ MERAK EDEREK SORMAKTIR”
İnternet kullanım süresinden çok hangi içeriklerle vakit geçirildiğinin kontrol edilmesi gerektiğinin altını çizen Deniz, “Burada bir diğer önemli boyut da içerik kontrolüdür. Çünkü mesele yalnızca ne kadar süre internette kalındığı değil, o sürede hangi içeriklerle karşılaşıldığıdır. Özellikle şiddet, kumar, riskli sosyal medya akımları ya da olumsuz etkileşimlere maruz kalmak çocuk ve ergenler için uzun vadeli zararlar doğurabilir. Ebeveynlerin yapabileceği en sağlıklı şey, çocuğun ne izlediğini ya da hangi oyunları oynadığını merak ederek sormaktır. “Bana da gösterir misin?” gibi bir cümle hem ilişkiyi güçlendirir hem de kontrol sağlar. Bunun yanında yaşa uygun filtreler, ebeveyn kontrol uygulamaları ve güvenli internet ayarları da süreci destekleyen araçlardır. Ancak asıl güçlü olan şey, çocuğa eleştirel dijital okuryazarlıkkazandırmaktır. Yani gördüğü her bilginin doğru olmayabileceğini, manipülatif içeriklerin varlığını ve şiddet içeren paylaşımların etkilerini fark etmesini sağlamak. Çünkü bilinçlenen çocuk, yalnızca ebeveyn gözetiminde değil, tek başına kaldığında da kendini koruyabilir” ifadelerine yer verdi.
“İLGİ ALANLARINA YÖNLENDİRMELER YAPILABİLİR”
Deniz, “İnterneti sadece yasaklarla sınırlamak yerine, çocuk ve ergenlerin ilgi alanlarına uygun yönlendirmeler yapılabilir. Resme ilgisi varsa çevrimiçi çizim atölyeleri, müziğe merakı varsa dijital müzik platformları, bilim meraklısıysa belgeseller ya da eğitim uygulamalarıyla tanıştırmak çok faydalı olur. Böylece internet “sadece vakit öldürülen bir yer” değil, aynı zamanda bir keşif ve öğrenme alanına dönüşür.Ve belki de en önemlisi, ebeveynlerin kendi davranışı. Çocuğuna “telefonunu bırak” deyip kendisi sürekli ekranla meşgul olan bir ebeveyn inandırıcı olamaz. Çocuklar gördüklerini kopyalar. Yani örnek olmak, en güçlü yöntemlerden biridir” ifadelerini kullanarak ebeveynlere tavsiyelerde bulundu.
“KATI YASAKLARIN DELİNDİĞİNİ GÖRMEK KAÇINILMAZDIR”
Deniz, “Sonuç olarak, internet çocukların ve gençlerin hayatının içinde olacak, bundan kaçış yok. Mesele, onun neresinde duracağını onlarla birlikte öğrenmek. Katı yasakların bir noktada delindiğini görmek kaçınılmazdır ama güvenle kurulan sınırlar kalıcıdır. İnternet, çocuklar ve gençler için doğru rehberlikle kullanıldığında hem gelişimlerini destekler hem de onları geleceğin dijital dünyasına daha hazırlıklı kılar” açıklamalarında bulundu.
